Σχήμα 1
Στους Αφρώδεις οίνους η οπτική εξέταση περιλαμβάνει την εκτίμηση - εκτός όλων όσων είδαμε για τα κανονικά (ήσυχα) κρασιά - και ορισμένων επιπλέον χαρακτηριστικών που αφορούν την ποιότητα του αφρισμού και της έκλυσης του αερίου Θα επικεντρωθούμε σε αυτούς τους χαρακτήρες.
Στους αφρώδεις, λοιπόν οίνους, βασικά χαρακτηριστικά ποιότητας είναι η συμπεριφορά του αφρού και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η έκλυση του περιεχόμενου διοξειδίου του άνθρακα. Στους αφρώδεις και ημι-αφρώδεις οίνους, στους οποίους το περιεχόμενο αέριο έχει στο σύνολο του παραχθεί από την δευτερογενή ζύμωση (είτε στη φιάλη είτε σε κλειστή δεξαμενή), το αέριο πρέπει να εκλύεται με συνεχή τρόπο, από όλη τη μάζα του κρασιού, σε φυσαλίδες όσο πιο μικρής διαμέτρου που σχηματίζουν τα λεγόμενα "κορδόνια" και για όσο μεγαλύτερη διάρκεια γίνεται (σχήματα 1 και 2). Ο αφρός οφείλει να είναι συνεκτικός και να διαλύεται αργά και σταθερά.
Στην περίπτωση των αεριούχων και ημι-αφρωδών αεριούχων οίνων όπου το περιεχόμενο αέριο διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να είναι και εξωγενώς προστιθέμενο, τα παραπάνω χαρακτηριστικά οφείλουν να υπάρχουν και τα παρατηρούμε και τα αξιολογούμε.Η διαφορά είναι ότι η έκλυση εδώ δεν είναι σταθερή και ούτε σε συνεχή και φίνα "κορδόνια" Επίσης ο αφρός διατηρείται λίγο και "σπάει" πολύ εύκολα. Όσο πιο κοντά στα χαρακτηριστικά ενός αφρώδους οίνου είναι ένας αεριούχος τόσο ποιοτικότερο το κρασί που κρίνουμε.
Η παρατήρηση και η εξοικείωση με τους χαρακτήρες αυτούς μας διευκολύνει (τις περισσότερες φορές) να ξεχωρίσουμε έναν πραγματικά αφρώδη οίνο από έναν αεριούχο. Τέλος για τα αφρώδη κρασιά το κατάλληλο ποτήρι γευσηγνωσίας (αλλά και κατανάλωσης) είναι το λεγόμενο flute, δηλαδή ποτήρι σχετικά κυλινδρικό και ψηλό που διευκολύνει την παρατήρηση των χαρακτήρων του αφρού και του αερίου (Σχήμα 3).
Στα γλυκά - ενδυναμωμένα κρασιά, ανάλογα με το είδος τους ο χρωματισμός τους βρίσκεται στις αποχρώσεις του χρυσού, ή και του έντονου, σκούρου χρυσαφί εκτός από περιπτώσεις των κρασιών έντονης οξειδωτικής παλαίωσης (vinsanto, shery, madeira) όπου σε αυτά το χρώμα μπορεί να φτάνει το πορτοκαλί ή και το καφέ. Στην περίπτωση των ερυθρών ενδυναμωμένων οίνων το χρώμα πάλι είναι πολύ πιο σκοτεινό, σκούρο κόκκινο με έντονες καστανές αποχρώσεις. Και σε αυτή την περίπτωση τα κρασιά έντονης οξειδωτικής παλαίωσης μπορούν να παρουσιάζουν ακόμα και καφε-μαύρους χρωματισμούς.